Tips en Trucs 2021

Opslagruimte opsporen en vrijmaken met QDirStat

QDirStat is de opvolger van het oudere KDirStat programma en wordt door dezelfde persoon (Stefan Hundhammer) ontwikkeld. Beide programma's presenteren overzichtelijke statistieken over het gebruik van jouw opslagruimte.

QDirStat toont zijn resultaten niet in absolute cijfers of percentages maar in een hiërarchische boomstructuur en een grafische voorstelling.

Je gebruikt QDirStat dan ook hoofdzakelijk om schijfruimte vrij te maken en ook daarvoor heeft QDirStat functies. Naast het weergeven van statistieken over bestanden en mappen kan je er ook acties op uitvoeren. Zo kan je bestanden en mappen verwijderen, overblijfselen van GIT synchronisaties of compilaties (make) opruimen en de prullenbak leeg maken. Daarenboven kan je deze acties aanpassen en nieuwe acties definiëren.

QDirStat installeren

In openSUSE Leap 15.3 installeer je QDirStat als volgt:

• Surf naar software.opensuse.org.
• Selecteer in de keuzelijst voor het zoekvak All Distributions. Anders wordt er enkel gezocht naar pakketten voor één bepaalde distributie.
• Zoek naar het pakket qdirstat.
• Klik op de tegel van qdirstat.
• Je krijgt de pagina van alle qdirstat pakketten. Scrol naar beneden tot uw distributieversie (bij mij openSUSE Leap 15.3) zichtbaar is.
• Daar geen enkel QDirStat pakket officieel beschikbaar is, klik je op Toon pakketten experimentele pakketten om deze weer te geven.
• Installeer het QDirStat pakket uit de X11:Utilities softwarebron via de bijhorende knop Eénklik-installeren.
• Open qdirstat.ymp met YaST 1-Click Install (standaard).
• Volg daarna de instructies van de YaST2 Eénklik-installeren assistent.
  • Bevestig de stap met de Engelstalige beschrijving van qdirstat met de knop Volgende.
  • Bevestig het Voorstel met de knop Volgende.
  • Bevestig de Waarschuwing met de knop Ja.
  • Typ het root wachtwoord en klik op de knop OK.
  • Bij openSUSE 15.3 krijg je waarschijnlijk de volgende foutmelding:
    
    OpenSUSE Leap 15.3 is gebaseerd op dezelfde softwarebronnen als SUSE SLES en deze transitie is blijkbaar niet zonder problemen verlopen. We kijken volop uit naar een hopelijk snelle oplossing. Daar deze fout bij mijn weten geen verdere negatieve gevolgen heeft, klik je op de knop Nee. Je krijgt deze foutmelding voor veel blijkbaar overbodige softwarebronnen. Telkens gebruik je de knop Nee om door te gaan.
  • Bevestig het Niet-vertrouwde GnuGPG-sleutel importeren venster met de knop Vertrouwen.
  • Door de foutmelding is de installatie echter mislukt.
  • Sluit na de installatie het venster met de knop Voltooien.
  • Herhaal de installatie zoals hierboven beschreven en de installatie zal wel degelijk uitgevoerd worden.
• Sluit het browservenster.

Start Programmastarter > Toepassingen > Systeem > QDirStat (QDirStat Directory Statistics).

Mapinhoud analyseren

Bij de start van QDirStat moet je de map die je wenst te onderzoeken, selecteren. Elke map die in een bestandsbeheerder zichtbaar is, kan je selecteren. Zowel lokale als gedeelde mappen op andere apparaten (zoals SMB mappen op een NAS). Als het gekoppeld en toegankelijk is, kan het door QDirStat gebruikt worden.

Let wel: klikken op een plaats of gekoppeld bestandssysteem (item in linker paneel) opent de map onmiddellijk. In het rechter paneel navigeer zoals in een bestandsbeheerder naar de te onderzoeken map. Een map open je door op het >-teken te klikken. Je selecteert een map door op zijn naam te klikken. QDirStat begint met de analyse van de geselecteerde map inhoud na een klik op de OK knop.

Boomstructuur en visuele weergave

Na het analyseren van de geselecteerde map, presenteert QDirStat zijn resultaten op twee verschillende manieren.

Bovenaan staat een boomstructuur met alle bestanden en mappen, gerangschikt van groot naar klein.

In een oogopslag ontdek je hoeveel ruimte een map inneemt. Weergeven in percenten, werkelijke ruimte (GB, MB, ...), enz.

Weerom kan je een map openen door op het >-teken ervoor te klikken.

Onderaan vinden we een tweede weergave. Deze keer grafisch, hoe groter het oppervlak, hoe meer schijfruimte het onderdeel inneemt.

Bestanden verwijderen en definitief verwijderen

Als je een bestand of map die je wilt verwijderen, hebt gelokaliseerd, klik je er rechts op. In het snelmenu kies je voor Move to Trash om het bestand of de map naar de Prullenbak te verplaatsen. Hetzelfde gebeurt met een selectie als je op de Delete toets drukt. Daar de bestanden nog in de Prullenbak aanwezig zijn, maak je op deze manier geen schijfruimte vrij. Deze komt pas vrij na het ledigen van de Prullenbak.

Om ze definitief te verwijder kies je in het snelmenu voor Delete (no way to undelete) of druk je op de sneltoets Ctrl+Delete. Een weg terug is er dan niet meer, dus bezin eer je begint.

Compressie- en opruimacties

Bij geselecteerde mappen krijg je meer opties om schijfruimte vrij te maken.

Klik met de rechter muisknop op een map en QDirStat kan de mapinhoud comprimeren (Commpress, combinatie van tar en bzip) om schijfruimte vrij te maken.

Je ziet ook opdrachten om mappen met make bestanden (make clean) en GIT synchronisaties (git clean) op te ruimen.

Let op met Clear Directory Contents, want het verwijderd de volledige mapinhoud (of dit moet juist de bedoeling zijn).

De opdracht Delete junk Files verwijdert alle bestanden die als afval (overtollig) beschouwd worden. Je kunt daarbij in de QDirStat instellingen zelf bepalen wat afval is.

Instellingen

Start in het menu Edit de opdracht Configure QDirStat om het configuratievenster te openen. Het venster bevat vier tabbladen met instellingen.

• Cleanup Actions gebruik je om acties op mappen en bestanden te beheren. De acties zijn niet beperkt tot verwijderfuncties (zoals de naam misschien doet vermoeden) want je vind er acties zoals Open File Manager Here en Open Terminal Here.
• MIME Categories gebruik je om bestanden te groeperen op basis van patronen in hun bestandsnamen. Zo kan je bijvoorbeeld aan de groep Junk bestanden het patroon *.tmp toevoegen.
• Exclude Rules bevat instellingen om bestanden en mappen uit te sluiten. Dit is belangrijk als je belangrijke bestanden en mappen wilt beschermen, waardoor QDirStat er geen acties kan op uitvoeren.
• General gebruik je om basisinstellingen van QDirStat aan te passen.

Opgeruimd staat netjes

QDirStat is vooral handig om grote overbodige bestanden die veel schijfruimte innemen, op te sporen. Daarbij kan je beroep doen op allerlei acties, die je daarenboven zelf kunt configureren.

QDirStat verwijderen

Voor je QDirStat verwijdert, sluit je QDirStat af.

QDirStat slaat zijn instellingen op in een verborgen map, die je in de bestandsbeheerder Dolphin als volgt kunt verwijderen:

• Start de bestandsbeheerder Dolphin.
• Activeer in het menu (knop met drie horizontale strepen) de optie Verborgen bestanden tonen.
• Open de verborgen map .config in uw Home map.
• Verwijder de map QDirStat.
• Deactiveer in het menu de optie Verborgen bestanden tonen. Zo werk je terug veiliger en wordt alles terug een pak overzichtelijker.

QDirStat zelf verwijder je volledig als volgt van de computer:

• Start Programmastarter > Toepassingen > Systeem > YaST Software (Software Manager).
• Geef het root wachtwoord op en klik op de knop OK.
• Zoals bij de installatie verschijnt ook hier een melding met een waarschuwing dat een softwarebron niet bereikbaar is.
  
  Klik op OK om door te gaan.
• Activeer in het menu Opties de optie Opruimen na het verwijderen van pakketten.
• Typ in het zoekvak qdirstat.
• Klik op de knop Zoeken.
• Plaats een minteken (verschillende keren klikken in het selectievak) bij het pakket qdirstat.
• Klik op de knop Accepteren.
• Klik na de succesvolle verwijdering op de knop Doorgaan.

Om de toegevoegde opslagruimte ook te verwijderen, ga je als volgt te werk:

• Start in het menu Configuratie de opdracht Opslagruimtes....
• Selecteer de opslagruimte X11:Utilities en klik op de knop Verwijderen.
• Bevestig het verwijderen van de geselecteerde opslagruimte met de Ja knop.
• Wees voorzichtig, per vergissing een noodzakelijke opslagruimte verwijderen kan rampzalige gevolgen hebben. Verwijder op dezelfde manier de volgende niet meer noodzakelijke opslagruimtes:
  • openSUSE:Backports:SLE-15-SP3
  • openSUSE:Backports:SLE-15-SP3:Checks
  • openSUSE:Backports:SLE-15-SP3:Update
  • openSUSE:Leap:15.3:Update
  • SUSE:SLE-15-SP1:GA
  • SUSE:SLE-15-SP1:Update
  • SUSE:SLE-15-SP2:GA
  • SUSE:SLE-15-SP2:Update
  • SUSE:SLE-15-SP3:GA
  • SUSE:SLE-15-SP3:Update
  • SUSE:SLE-15:Update
• Om de X11:Utilities opslagruimte niet langer te vertrouwen, klik je op de knop GPG-sleutels....
• Selecteer de GPG-sleutel X11 OBS Project en klik op de knop Verwijderen.
• Bevestig het verwijderen van de geselecteerde sleutel met de Ja knop.
• Bevestig de aanpassingen met de OK knop.
• Verlaat de YaST software opslagruimtes met de OK knop.
• Verlaat YaST2 met de Accepteren knop.