Tips en Trucs 2014

KDE op hoge resolutie schermen

Introductie

Onlangs kocht ik een Ultrabook ter vervanging van mijn oude laptop. Tegenwoordig heeft zo'n ultrabook al vlug een HD resolutie (1920x1080) op steeds kleinere oppervlakken (12,5 inch) of 176 DPI (te berekenen op DPI love). Hoge DPI waarden zorgen voor scherpere beelden met meer details. Dit is fantastisch nieuws voor foto- en filmliefhebbers, maar als uw besturingssysteem of beter uw grafische omgeving zich niet aanpast, wordt het lezen van tekst op zo'n scherm een onmogelijke opgaven. Zowel Mac OS X (met zijn laptops met Retina schermen) en Windows (ook versie 8) passen zich niet aan hoge DPI waarden aan. Vandaar de veel gehoorde kritiek op de kleine letters en knoppen op recente draagbare apparaten. Hoewel KDE oorspronkelijk niet bedoeld was voor hoge resolutie schermen is het toch door enige instellingen aan te passen redelijk resolutie onafhankelijk te maken. Dit moet helemaal veranderen bij het verschijnen van KDE 5, waar nu reeds volop aan gewerkt wordt.

De praktijk

Zo ziet de KDE omgeving er standaard uit, beeld u daarbij in dat je deze afbeelding ziet op een zeer klein scherm.

Bij de volgende aanpassingen wordt telkens een grafische oplossing geboden (met muis en toetsenbord). Daarnaast wordt ook een oplossing met één of meerder terminal opdrachten gegeven. Deze laatste oplossing is handig voor mensen die instellingen willen aanpassen via een script.

De grafische omgeving aanpassen

KDE is gebaseerd op X11, m.a.w. als de basis van KDE zich reeds aan de hoge DPI waarden kan aanpassen, zijn we goed op weg. De X11 configuratie wordt met behulp van het bestand /etc/X11/xinit/xinitrc aangepast. Dit kan je alleen als je systeembeheerder bent (m.a.w. je het wachtwoord van de gebruiker root kent).

• Druk op de sneltoets Alt + F2 om het Commando uitvoeren... venster weer te geven.
• Typ de opdracht kdesu kwrite en druk Return.
• Typ het Wachtwoord van de root gebruiker en druk Return.
• Open het X11 configuratiebestand /etc/X11/xinit/xinitrc.
• Voeg juist na de regel

  # pland &

  de volgende regel toe:

  xrandr --dpi 144

  
• Sla de aanpassingen op.

Hoewel het scherm een DPI waarde van 176 heeft, stel ik de X11 DPI waarde in op 144 (de standaard DPI waarde is ingesteld op 96). Dit heeft te maken met het feit dat bij een hogere X11 DPI waarde de letters niet alleen groter worden maar ook dikker (lees vetter) waardoor de letters vooral in het begin nogal zwaar overkomen. De aanpassing wordt pas zichtbaar na het herstarten van de computer.

Terminal opdracht

sudo "sed -i.ori -e '/pland/a\\xrandr --dpi 144' /etc/X11/xinit/xinitrc"

Firefox op hoge resolutie schermen

Hoewel de grafische KDE omgeving zich nu grotendeels aan de hoge DPI waarde heeft aangepast, zullen niet KDE programma's deze aanpassing niet volgen. Daar hoort de systeem onafhankelijke Firefox browser ook bij. Je kunt bij elk gebruik van Firefox inzoomen met de sneltoets Ctrl + + (uitzoomen met Ctrl + -, standaard zoomniveau met Ctrl + 0). Of je brengt Firefox als volgt op de hoogte van de hoge DPI waarde:

• Start Firefox.
• Typ in de adresbalk about:config en druk op Return.
• Klik op de knop Ik zal voorzichtig zijn, dat beloof ik!.
• Typ in het zoekvak de tekst layout.css.
• Dubbelklik op de instelling layout.css.devPixelsPerPx.
• Pas de stringwaarde van -1.0 aan naar 1.5 (anderhalve keer de standaard DPI waarde gebruiken).
• Dubbelklik op de instelling layout.css.dpi.
• Pas de integerwaarde van -1 aan naar 0.
  

Terminal opdrachten

Om deze opdrachten te kunnen uitvoeren, moet je Firefox al minstens één keer gestart en afgesloten hebben (om een standaard profiel aan te maken).

workingdir=`pwd`
cd $HOME/.mozilla/firefox/*.default
echo "user_pref(\"layout.css.devPixelsPerPx\", \"1.5\");" >> prefs.js
echo "user_pref(\"layout.css.dpi\", 0);" >> prefs.js
cd $workingdir

En verder

Op mijn nieuwe ultrabook heb ik me tot bovenstaande aanpassingen beperkt. Om bijvoorbeeld de bedieningselementen groter te maken, waardoor je ze beter met een touchscreen kunt bedienen, kan je de volgende instellingen aanpassen:

• Start Kickoff > Favorieten > Systeeminstellingen.
• Start de module Uiterlijk van programma.
• Activeer de categorie Stijl.
• Klik naast de uitschuifkeuzelijst Widget-stijl op de knop Instellen....
• Activeer het tabblad Schuifbalken.
• Pas de instelschuif Schuifbalkbreedte aan.
  
• Klik op de knop OK.
• Klik op de knop Toepassen.
• Activeer de categorie Pictogrammen.
• Activeer het tabblad Geavanceerd.
• Pas voor elk Pictogramgebruik (elk item in de lijst selecteren) de Grootte aan (begin met telkens de volgende grootte in te stellen).
  
• Klik op de knop Toepassen.
• Activeer de categorie Lettertypen.
• Pas bij elke Lettertypeninstelling met de knoppen Kiezen... de Grootte van de letter aan.
  
• Klik op de knop OK.
• Klik op de knop Toepassen.
• Klik op de knop Overzicht.
• Start de module Uiterlijk van werkruimte.
• Activeer de categorie Vensterdecoraties.
• Klik op de knop Decoratie instellen....
• Op het tabblad Algemeen kan je zowel de Randgrootte als de Knopgrootte aanpassen.
  
• Klik op de knop OK.

Het paneel onderaan het scherm hoger maken

• Klik op het pictogram van de Paneelgereedschapskist rechts van het klokje.
• Sleep de knop Hoogte iets naar boven.
• Sluit het configuratievenster met de sluitknop rechts bovenaan.
  

Terminal opdrachten

Deze reeks opdrachten gebruik je best enkel in een script. De eerste opdracht sluit namelijk de vensteromgeving af waardoor je bij gebrek aan vensters deze niet meer kunt gebruiken en/of bedienen. Dit is echter noodzakelijk om de instellingen betrouwbaar te kunnen aanpassen.

kquitapp kwin  # enkel gebruiken in scripts
sleep 3
kwriteconfig --file $HOME/.kde4/share/config/kdeglobals --group 'DesktopIcons' --key Size 64
kwriteconfig --file $HOME/.kde4/share/config/kdeglobals --group 'ToolbarIcons' --key Size 32
kwriteconfig --file $HOME/.kde4/share/config/kdeglobals --group 'MainToolbarIcons' --key Size 32
kwriteconfig --file $HOME/.kde4/share/config/kdeglobals --group 'SmallIcons' --key Size 22
kwriteconfig --file $HOME/.kde4/share/config/kdeglobals --group 'PanelIcons' --key Size 48
kwriteconfig --file $HOME/.kde4/share/config/kdeglobals --group 'DialogIcons' --key Size 48

kwriteconfig --file $HOME/.kde4/share/config/kdeglobals --group 'General' --key toolBarFont "Sans Serif,9,-1,5,50,0,0,0,0,0"
kwriteconfig --file $HOME/.kde4/share/config/kdeglobals --group 'WM' --key activeFont "Sans Serif,10,-1,5,50,0,0,0,0,0"

kwriteconfig --file $HOME/.kde4/share/config/oxygenrc --group 'Style' --key ScrollBarWidth 23
kwriteconfig --file $HOME/.kde4/share/config/oxygenrc --group 'Windeco' --key ButtonSize ButtonVeryLarge
kwriteconfig --file $HOME/.kde4/share/config/oxygenrc --group 'Windeco' --key FrameBorder BorderVeryLarge

kstart kwin # enkel gebruiken in scripts

kquitapp plasma-desktop
sleep 3
kwriteconfig --file $HOME/.kde4/share/config/plasma-desktop-appletsrc --group 'Containments' --group '1' --key geometry "0,-54,1920,48"
kwriteconfig --file $HOME/.kde4/share/config/plasma-desktop-appletsrc --group 'Containments' --group '1' --group 'Configuration' --key maximumSize "1920,48"
kwriteconfig --file $HOME/.kde4/share/config/plasma-desktop-appletsrc --group 'Containments' --group '1' --group 'Configuration' --key minimumSize "1920,48"
kstart plasma-desktop  # druk de sneltoets Ctrl + C om de prompt terug weer te geven

De pictogrammen in de bestandsbeheerder Dolphin aanpassen

• Start Dolphin.
• Klik op de werkbalkknop Besturing en voer de opdracht Dolphin instellen... uit.
• Activeer de categorie Weergavemodi.
• Activeer elk tabblad en pas telkens de Standaard Pictogramgrootte aan (begin met één stap groter). Klik daarbij telkens op de knop Toepassen.
  

Terminal opdrachten

kwriteconfig --file $HOME/.kde4/share/config/dolphinrc --group 'IconsMode' --key IconSize 48
kwriteconfig --file $HOME/.kde4/share/config/dolphinrc --group 'CompactMode' --key IconSize 22
kwriteconfig --file $HOME/.kde4/share/config/dolphinrc --group 'DetailsMode' --key IconSize 22

Slotwoord

KDE gebruiken op kleine FHD (Full HD of 1920 x 1080) en UHD (Ultra HD of 3840 x 2160) schermen is mogelijk na het aanpassen van enkele verspreide instellingen. Hoewel je er wat tijd in steekt, is het zeker de moeite waard. De tekst is veel beter leesbaar en met de grotere bedieningselementen, wordt werken met een touchscreen een stuk minder frustrerend. Ik kijk echter ook reikhalzend uit naar KDE 5 en zijn DPI mogelijkheden. Hieronder een schermafdruk van mijn zoals hierboven beschreven ingestelde KDE omgeving op een scherm met een hoge DPI. Naargelang het scherm waarop je deze afbeelding bekijkt, krijg je een andere indruk. Op een gewoon scherm lijken de onderdelen en de tekst groot en lomp, maar op een klein scherm met een hoge resolutie komen de onderdelen en de tekst natuurlijk en goed leesbaar over.