Gevorderde installatie

III Gevorderde installaties

De meeste mensen gebruiken de snelle installatie procedure. Hier wordt getoond dat je de installatie naar eigen wens kunt aanpassen en je dus volledige controle krijgt over de installatieprocedure. Je gaat als voorbeeld stap voor stap openSUSE installeren op een virtuele computer waarop reeds Windows 7 staat. Op het einde moet er een dual boot systeem op de virtuele computer staan waarbij beide besturingssystemen gegevens kunnen uitwisselen.

1 Installatie van een HTTP-server

Deze HTTP (HyperText Transfer Protocol) server gaan we gebruiken om de installatiebestanden die normaal op een DVD staan via het netwerk te bereiken. Zo kan een gans computerpark geïnstalleerd worden vanuit een gedeelde map en zelfs vanuit het Internet. Het opzetten van een complete HTTP-server voor het internet vereist echter een grondige kennis van webservers. De hier beschreven opzet is enkel geschikt voor het installeren van openSUSE via een netwerk.

2 Manuele installatie openSUSE via HTTP.

Je gaat openSUSE nu manueel installeren. Dit heeft als voordeel dat je alles tot in de puntjes kunt configureren. Daarnaast gaan we gebruik maken van de tekst interface en niet van de grafische interface. Zo maak je kennis met een systeem waarbij het mogelijk is om snel via het internet configuraties uit te voeren. Grafische interfaces worden daarvoor zelden gebruikt, omdat ze de internetverbinding te zwaar belasten en daardoor traag reageren.

Installatie VMware op de computer.

De installatie voorbereiden.

Bepaal met de opdracht `/sbin/ifconfig` het inet addr van de eth0 verbinding van de fysieke computer: ......................................

Plaats de installatie-NET CD van openSUSE in de computer. Op school gebruiken we het iso bestand openSUSE-11.3-NET-i586.iso (van de site van openSUSE afgehaald). Deze kun je in de VMware Player rechtstreeks als een virtuele opstart CD gebruiken. Werkwijze:

Bij het opstarten van de installatieprocedure van openSUSE heb je maar 20 seconden om het automatisch opstarten te onderbreken. Wees alert.

Druk <Return> om de manuele installatie te starten.

Het installatieprogramma haalt de nodige gegevens van de HTTP server. Er verschijnt een Welkom scherm.

Verwijder als volgt de virtuele CD:

Vanaf nu werk je verder via het netwerk.

Gebruik de <Tab>-toets om naar de knop [Verder] te gaan en druk op <Return> om door te gaan.

Met <F1> roep je Nederlandstalige helpteksten op. Deze helpteksten helpen je bij het invullen van de gegevens in elk dialoogvenster.

De installatie instellen.

De voorgestelde Installatiemodus is juist (nml. (x) Nieuwe installatie) en kan dus bevestigd worden met <Return> op de knop [Verder].

Daar je in het begin van de installatie Nederlands als taal hebt opgegeven, gaat het installatieprogramma ervan uit dat je in Nederland woont. Pas dit als volgt aan:
Bij de Desktopselectie gaan we niet kiezen voor KDE. Ga als volgt te werk:

Na de installatie kun je op de gebruikelijke manier extra pakketten installeren. De standaard Desktopselecties bevatten naast het grafisch systeem nog de KDE of Gnome omgeving en grote pakketten zoals OpenOffice.org. Servers hebben zelfs de grafische omgeving (X Window System) niet nodig en kiezen voor het minst uitgebreide Tekst modus.

De voorgestelde partitionering is eenvoudig maar werkt prima. Het kan echter beter. Let op het feit dat het installatieprogramma van plan is de Windows NTFS partitie tot 36,72 GB te verkleinen (zorg er echter steeds voor dat de te verkleinen partitie goed gedefragmenteerd is, anders loopt het zeker verkeerd af – een goede raad: zorg dat je een backup hebt van de te verkleinen partitie). Om later het systeem eenvoudiger te kunnen onderhouden is het systeem met zijn programma's gescheiden van de data die de gebruikers produceren (en waar ze zelf verantwoordelijk voor zijn – desnoods met de nodige hulp). Het scheiden zorgt voor een eenvoudiger backup-procedure (zie later). Daarnaast is een FAT32 partitie nodig om in staat te zijn gegevens tussen de beide systemen op een eenvoudige manier gemeenschappelijk te houden. Ga daarvoor als volgt te werk:

Vul het dialoogvenster Nieuwe gebruiker aanmaken in, zodat je straks kunt inloggen als gewone gebruiker. Kies zelf een wachtwoord en typ dit tweemaal in (tweede maal is noodzakelijk om bij de eerste ingave typfouten op te sporen). Onthou het wachtwoord en de ingevulde gegevens (zeer belangrijk). De optie Automatisch aanmelden is zeer handig voor systemen waarop maar één gewone gebruiker werkt. Bij het opstarten van het systeem wordt deze gebruiker dan automatisch aangemeld (werkt alleen met KDE en Gnome). Met Wijzigen... kun je de Authentificatiemethode (Lokaal, LDAP, NIS, Windows-domein) en de wachtwoordversleuteling kiezen (DES, MD5 en Blowfish). Als je Verder gaat, zal YasST het wachtwoord evalueren en eventuele opmerkingen melden. Reageer gepast op deze opmerkingen.

YaST toont nu een overzicht van alle Installatie-instellingen. <Tab> naar het grijze kader en overloop de instellingen per groep met de pijltoetsen.

Ga naar het onderdeel Opstarten.

De Taal staat correct ingesteld.
Het Standaard runlevel bepaalt de manier waarop je later met Linux wilt werken. Er zijn 3 mogelijke runlevels waarin de computer kan opstarten (runlevel 6 bijvoorbeeld wordt gebruikt bij het afsluiten van de computer):

2:Lokale multiuser zonder remote netwerk: na het opstarten van dit Linux-systeem kom je terecht in een tekstuele terminal en kun je geen gebruik maken van het netwerk (zeer primitief, enkel voor onderhoud na bijvoorbeeld een netwerk-aanval).

3:Full multiuser met netwerk: na het opstarten in dit runlevel kom je terecht in een tekstuele terminal, maar is het netwerk compleet geconfigureerd en klaar voor gebruik (ideaal voor servers die op afstand bediend worden).

5:Full multiuser met netwerk en display manager: als je in dit runlevel terecht komt, geniet je van een grafische omgeving met een voorgeconfigureerd netwerk (ideaal voor een computer waarop mensen werken).

Pas het onderdeel Muis aan zodat je een muis kan gebruiken (standaard: PS/2-muis (Aux-poort)).

Installatie vanaf images is een nieuw systeem waarbij openSUSE alle nodige pakketten in enkele grote bestanden stopt. Dit zou de installatiesnelheid ten goede komen (heb ik nog niet gemerkt).

Controleer nog een laatste maal alle gegevens en activeer de knop Installeren indien alles klopt.

YaST heeft alle informatie om de installatie te starten. Doen.

Na de installatie wordt de basis installatie afgerond. Laat maar doen. Daarna wordt de computer automatisch herstart.

Na de Automatisch configuratie start het Linux systeem voor de eerste maal op. Log in en je komt terecht in een niet veeleisende grafische omgeving.

Nu de basisinstallatie klaar is, kun je het systeem verder configureren. Externe apparaten die tijdens de basisinstallatie niet aanstonden, kun je nu aanzetten om door het systeem opgemerkt te worden. Indien het systeem het apparaat niet opmerkt of het niet herkende, moet je manueel ingrijpen.

De volgende stap is het testen van het systeem. Herstart de virtuele computer en start het Linux besturingssysteem. Test daarna of Windows 7 nog opstart (vergeet daarbij VMware Player niet aan te passen).

Indien alles naar behoren werkt, is het nu het moment om een backup (zie verder) van het systeem te maken.

Opdrachten

Deze opdracht laat je kennis maken met een tweede manier om Linux via een netwerk te installeren, deze keer maak je gebruik van een andere standaard, namelijk FTP.

3 Installatie FTP-server.

Eerst de installatie van de FTP-server om de installatie bestanden via het netwerk beschikbaar te maken.

  1. Installeer het pakket vsftpd.

  2. Het beschikbaar maken van de installatie bronmap gaat als volgt:

    1. Gebruik de sneltoets <Alt><F2> om de opdracht `kdesu kwrite` uit te voeren.
      Na het invoeren van het root-wachtwoord start KWrite in systeemberheermodus.

    2. Open het configuratiebestand /etc/vsftpd.conf.

    3. Voeg in het onderdeel # Anonymus FTP user Settings de volgende instelling toe:

        #
        # Hiermee bepalen we de basismap voor een anonieme gebruiker
        #
        anon_root=/var/backup/opensuse4snt/repos

    4. Sla de aanpassing op en sluit KWrite.

  3. Nu moet je de FTP server nog starten:

    1. Gebruik daarvoor de opdracht `sudo /etc/init.d/vsftpd start`.

  4. Test de FTP server door te surfen naar ftp://localhost (uw eigen computer). Je moet de inhoud zien van de map /var/backup/opensuse4snt/repos waarin de softwarebronnen zich bevinden.

  5. Indien de test mislukt, controleer je alles van begin af aan en herstart je de FTP-server met de opdracht `sudo /etc/init.d/vsftpd restart`.

Opmerking: Om de FTP-server vanaf een andere computer bereikbaar te maken, moet je in de Firewall de service vsftpd server toestaan. De configuratie van een firewall komt later nog aan bod.

4 Installatie openSUSE via FTP.

  1. Zoek het IP-adres van de fysieke computer op:

  2. Indien nodig installeer je de virtuele VMware Windows 7 (RT 7 Lite) computer.

  3. Pas de virtuele computer aan zodat:

    1. Om straks voldoende tijd te hebben om het opstart-keuzemenu te activeren, vertraag je het doorstarten van de virtuele computer.

    2. Gebruik als CD/DVD het ISO-bestand ~/Documenten/Distributies/openSUSE-11.3/openSUSE-11.3-NET-i586.iso.

    3. Breng VMware op de hoogte van het feit dat je openSUSE naast Windows 7 wilt installeren.

  4. Om openSUSE via de FTP-server te installeren, start je de virtuele computer op vanaf CD.

    1. Mocht je niet snel genoeg zijn zal Windows 7 starten en vastlopen.
      Herstel dan eerst Windows 7 en probeer opnieuw de virtuele computer vanaf CD te starten.

  5. Onderbreek het opstartmenu van openSUSE.

  6. Onderaan het opstartmenu staan enkele knoppen met configuratie mogelijkheden:

    1. Druk <F2> om in het Nederlands en met een Belgisch toetsenbord te werken.

    2. Druk <F4> om de installatie via de FTP-server te laten verlopen.

      1. Bij Server vul je het IP-adres van de fysieke computer, waarop de FTP-server draait, in (zie 1.).

      2. Bij Map vul je de map oss/ in (de map waar de installatie bestanden staan).

      3. De andere velden mogen leeg blijven (anonieme aanmelding).

  7. Kies met de pijlen de optie Installatie en bevestig met <Return>.

  8. Werk de installatie verder af, let echter op de volgende eigenschappen:

    1. Verwijder na het initialiseren van de installatie via de FTP-server de virtuele CD uit het station.

    2. Zorg voor de juiste tijd en tijdzone.

    3. Beperk de Desktop tot een LXDE-desktop.

    4. Partitionering:

      1. De reeds bestaande Windows 7 ntfs partitie zal door de openSUSE installatie assistent inkrimpen tot ….............. GB.

      2. De laatste partitie moet je zelf inkrimpen tot 30 GB.

      3. De vrijgekomen ruimte gebruik je voor een FAT-partitie die gekoppeld wordt aan /windows/E.

        1. Welke functie kan deze FAT-partitie vervullen?

        2. Hoeveel ruimte neemt deze partitie in?

    5. Voeg een nieuwe lokale gebruiker toe:

      1. Gebruikersnaam:

      2. Wachtwoord:

    6. Bij het Opstarten moet de gebruiker oneindig veel tijd krijgen om zijn keuze te maken.
      Dit doen we zo:

      1. Klik op Overig > Configuratiebestanden wijzigen.

      2. Selecteer het bestand /boot/grub/menu.lst.

      3. Verwijder de derde regel met de optie timeout 8.

      4. Bevestig de aanpassing.

      5. Verwijder de sectie windows 2 (Windows 7 gebruikt twee partities, enkel van de eerste kan opgestart worden).

  9. Na de basis-installatie:

    1. Sluit je de virtuele computer af.

    2. Pas de virtuele computer aan om Windows 7 te starten.

    3. Test de opstartmanager door Windows 7 op de virtuele computer op te starten.

      1. Welke reden(en) kan Windows hebben om een schijfcontrole uit te voeren?

      2. Welke nieuwe hardware heeft Windows gevonden?

      3. Start Windows Verkenner en vul onderstaande tabel in:

        Schijf letter

        Totale grootte





    4. Sluit de virtuele computer af (via Start).

  10. Pas de virtuele computer aan om openSUSE Linux te starten.

    1. Start de virtuele computer en doe niets.

      1. Wat gebeurt er als je een tijdje wacht?

  11. Dit hadden we toch anders ingesteld!!

    1. Start Menu > Systeem > Beheer YaST.

    2. In de categorie Systeem start je de module Bootloader.

    3. Herhaal de bewerkingen om de gebruiker een oneindig lange te tijd te geven om een keuze te maken.

    4. Maak van de gelegenheid gebruik om in het Sectiebeheer het label windows 1 te veranderen (Bewerken) naar Windows 7 Lite.

    5. Bevestig de aanpassing en sluitYaST af.

    6. Start Menu > Systeemgereedschap > LXTerminal.

    7. Controleer met de opdracht `sudo more /boot/grub/menu.lst` of de aanpassing gelukt is.

    8. Sluit LXTerminal af.

  12. Op school kun je het internetverkeer beperken door enkel de FTP-server softwarebron te gebruiken.

    1. Start Menu > Systeem > Beheer > Install/Remove Software.

    2. Welke Installatiebronnen (menu Configuratie) zijn ingeschakeld?

    3. Welke protocollen worden daarvoor gebruikt (eerste deel van de URL's)?

    4. Schakel alle Softwarebronnen die via het HTTP-protocol werken uit. Schakel ook het Automatisch vernieuwen van deze softwarebronnen uit.

    5. Bevestig de Geconfigureerde softwarebronnen.

    6. Installeer het pakket lxlauncher.

  13. Het pakket lxlauncher is een aanvulling voor Netbook-computers op de LXDE-desktop. LXDE is een ideale grafische omgeving om op minder krachtige computers te werken, lxlauncher zorgt voor het werken op lagere resolutieschermen.

    1. Start Menu > Run.

    2. Typ lxlauncher <Return>.

      1. Welke tabbladen heeft de nieuwe grafische omgeving?

      2. Welk tabblad bevat de meeste pictogrammen (programma's)?

  14. Herstart de virtuele computer.

    1. De bootmanager wacht nu oneindig lang op de keuze van de gebruiker.

    2. Start OpenSUSE op de virtuele computer.

    3. Je merkt dat lxlauncher niet automatisch opstart. Dit pas je als volgt aan:

      1. Start LXTerminal.

      2. Om de grafisch editor Beaver als root op te starten voer je de opdracht `su -c “beaver”`uit.

      3. Open het configuratiebestand /etc/xdg/lxsession/LXDE/autostart.

      4. Voeg de volgende regel toe:
        @lxlauncher

      5. Sla de aanpassing op en sluit alle vensters.

    4. Sluit de virtuele computer af.

  15. De bedoeling is om in een virtuele computer te testen hoe de LXDE-desktop op een netbook zal werken.

    1. Pas de virtuele computer als volgt aan:

      1. Memory: 512 MB.

      2. Display > Maximum resolution of any one monitor: 1024 x 600.

    2. Start openSUSE op de virtuele computer.

      1. Welke foutmelding krijg je?

      2. Bekijk de verschillende video modes. Staat 1024 x 600 erbij?

      3. Ga door met het opstarten van openSUSE.

      4. Start de YaST-module om de Bootloader aan te passen.

        1. Bewerk de sectie met het Label Desktop -- openSUSE 11.3...

        2. Verander de VGA-modus naar Tekstmodus (geen grafische resolutie instellen bij het opstarten).

        3. Bevestig de aanpassing.

      5. Activeer het tabblad Voorkeuren.

      6. Start de module Monitor Settings.

      7. Pas de resolutie aan naar 1024x600.

      8. Bevestig de aanpassing.

  16. Herstart openSUSE op de virtuele computer.

    1. Welke resolutie wordt gebruikt?

    2. Start via het tabblad Work LXTerminal.

    3. Voer de opdracht `xrand –output default –mode 1024x600` uit.

    4. Zorg dat deze opdracht uitgevoerd wordt bij het starten van de LXDE-desktop.

    5. Herstart openSUSE op de virtuele computer om de aanpassing te testen.
      Corrigeer indien nodig.

  17. Om de beschikbare ruimte voor de programma's nog groter te maken, pas je het paneel onderaan als volgt aan:

    1. Klik met de rechtermuisknop op het paneel en voer de opdracht Paneel voorkeuren uit.

    2. Activeer in één van de tabbladen de optie om het paneel automatisch te minimaliseren.

  18. Daarstraks bleek bij het opstarten van Windows 7 een C en een E-station te bestaan. Deze stationsletters komen niet overeen met deze in de map /windows/ van openSUSE. Pas het bestand met de instellingen voor het koppelen van de partities aan mappen bij het opstarten als volgt aan:

    1. Verwijder de regel voor het koppelen van de eerste primaire partitie.

    2. Verander de regel voor de tweede primaire partitie zodat deze aan de map /windows/C gekoppeld wordt.

    3. Sla de aanpassingen op.

    4. Test de aanpassing met de opdracht `sudo mount -a`.

    5. Herstart openSUSE op de virtuele computer.

  19. Start LXTerminal.

    1. Controleer met opdrachten zoals `ls /windows/C` welke map leeg is: /windows/C, /windows/D of /windows/E.

    2. Verwijder de lege map.

Opmerkingen: Veel van de bovenstaande instellingen worden bij de installatie op een netbook automatisch uitgevoerd. Deze instellingen zijn enkel nodig om in een VMWare virtuele computer te bekijken hoe openSUSE zal reageren op weinig geheugen en een niet standaard schermresolutie. En het resultaat mag er wezen. Zelfs met weinig geheugen reageert openSUSE snel (LXDE-Desktop) en ook voor de afwijkende resolutie worden de noodzakelijke onderdelen meegeleverd.