IV Bestandsbeheer

1 Dolphin

De basis

Zoals alle KDE-programma's is Dolphin naar eigen wensen te configureren. De cursus beschrijft hoe Dolphin zich gedraagt met de standaard instellingen.

Indien je gewoon bent om dubbel te klikken om een actie te starten, moet je in het begin extra voorzichtig te werk gaan want KDE werkt standaard met een enkele klik om een actie te starten.

Dolphin starten

Indien er een pictogram met een ladenkast op het paneel staat, klik je erop om Dolphin te starten.

Vanuit het K menu, kies je Bestandsbeheerder Dolphin.

Alt+F2 opent het Commando uitvoeren dialoogvenster, typ een pad in zoals /home/sntcursist (kleine letters) en druk Return om Dolphin te starten.

De Onderdelen van Dolphin

Een kort overzicht van de belangrijkste delen van een Dolphin venster:

De Titelbalk is de balk bovenaan het Dolphin venster en heeft dezelfde functies als titelbalken van andere KDE-programma's. Klik rechts op het centrale deel om het Venster menu op te roepen.

De Menubalk bevat de namen van de oprolmenu's, klik op een naam om het menu te openen of terug te sluiten, of gebruik de Alt-toets samen met de onderstreepte letter in de naam als een sneltoets, voorbeeld: Alt+w opent het menu Bewerken.

De Werkbalk bevat pictogrammen voor veelgebruikte opdrachten. Plaats de muis op een pictogram om een korte beschrijving (Hulpballon) van de opdracht te lezen, klik op het pictogram om de opdracht uit te voeren. Klik met de rechter muisknop op de werkbalk om de werkbalk aan te passen.

De Panelen kunnen allerlei zaken tonen en worden meestal verticaal geplaatst. De panelen kun je tonen of verbergen met het menu Beeld > Panelen of met functietoetsen.

• Het paneel Plaatsen wordt standaard getoond en staat links in het venster. Dit paneel toont alle hoofdonderdelen zoals de Persoonlijke map, Netwerk, Hoofdmap, Prullenbak en eventueel externe media. Klik op zo'n hoofdonderdeel (Plaats) om de inhoud ervan in het venster te zien.

• Het paneel Informatie toont extra informatie over het met de muis aangewezen object in het venster.

• Het paneel Mappen toont de mappenstructuur van uw systeem en kan gebruikt worden om in de mappenstructuur te navigeren.

• Het paneel Terminal komt onderaan het venster tevoorschijn en toont de opdrachten die uitgevoerd worden als je met de muis werkt. Je kunt er zelf ook opdrachten in typen en laten uitvoeren, deze worden echter niet in het grafische gedeelte getoond.

• Met het paneel Filter kun je bepaalde mappen en bestanden verbergen (weg filteren), waardoor je een beter overzicht krijgt.

De Locatiebalk toont het pad naar de map, URL of bestand dat getoond wordt.

• Standaard wordt de Navigeren mode gebruikt. Dit bestaat uit een knop (map met witte huis) waarmee je snel naar een hoofdonderdeel kunt navigeren. Bij het navigeren in de mappenstructuur zelf verschijnen er knoppen voor elke doorlopen map. Door te klikken op zo'n mapknop kun je zeer snel naar een bepaalde map terugkeren. Klikken op een > knop tussen de mapknoppen toont een menu met de submappen van de voorafgaande map. Je navigeert naar een submap door op zo'n submapnaam te klikken.

• Klik je achter de mapknoppen op een vrij gedeelte van de locatiebalk (tekstcursor verschijnt) dan verschijnt een tekstvak met achteraan pictogramknoppen. In dit tekstvak kun je een pad of URL intypen en Return drukken om de inhoud in het venster weer te geven. De zwarte vijfhoekige knop rechts in de Locatiebalk wist het tekstvak. Met de blauwe V knop kun je de Bewerken mode verlaten en terugkeren naar de Navigeren mode met knoppen.

Het Venster is het belangrijkste onderdeel van Dolphin en toont de inhoud van een map. Met behulp van de werkbalkknop Splitsen kun je het hoofdvenster in meerdere weergaven splitsen, handig bij slepen & neerzetten opdrachten. Het deelvenster verschijnt aan de kant van het groen plusteken in het pictogram van de knop. Bij een opgesplitst venster toont het rode – teken in het pictogram welk deelvenster bij het klikken erop zal sluiten. Klik in de vrije ruimte van een deelvenster om het te activeren.

De Statusbalk staat onderaan elk deelvenster en toont meestal algemene informatie over wat de muis aanwijst.

Opmerking:

Schrik niet als Dolphin niet helemaal hetzelfde uitzicht heeft als op de afbeelding, het is uitgebreid instelbaar. In het bijzonder:

• Gebruik het menu Instellingen om de menubalk en/of werkbalk te tonen of te verbergen.

• Via het snelmenu van de werkbalk kun je de werkbalkposities ontgrendelen. De werkbalk kan dan aangepast worden, door rechts te klikken op de gepunte knop links op de balk en de oriëntatie aan te passen of verplaats ze door de gepunte knop uiterst links te verslepen.

Hulpballonnen en Wat is dit?

Je kunt een pak te weten komen over de werking van Dolphin door gebruik te maken van Hulpballonnen en de Wat is dit? opdracht.

Indien Hulpballonnen ingeschakeld zijn (K menu > Favorieten > Systeeminstellingen > Uiterlijk van werkruimte > Knoppen instellen... > Hulpballonnen van vensterknoppen tonen) zal bij het aanwijzen van een werkbalkknop een beknopte beschrijving van de knopopdracht verschijnen.

Wat is dit? wordt geactiveerd door de menu-opdracht Help > Wat is dit?, door Shift+F1, of door te klikken op het vraagteken in het rechter gedeelte van de titelbalk. Dit verandert de muiswijzer naar een pijl met vraagteken of een verbodsteken indien de muiswijzer een onderdeel zonder helptekst aanwijst.

Wanneer het vraagteken zichtbaar is, zal een linker muisklik niets doen, maar verschijnt een beknopte beschrijving van het onderdeel waarop je klikte. De meeste dialoogvensters van Dolphin ondersteunen de Wat is dit? Functie.

Linker muisknopacties.

Met de linker muisknop klikken op een onderdeel in het Dolphin venster, zal het onderdeel 'activeren':

• Klik op een pictogram in een Werkbalk om de overeenstemmende opdracht uit te voeren.

• Klik op een menunaam in de Menubalk om het menu te openen.

• Klik op een menuoptie in een menu om de overeenstemmende opdracht uit te voeren.

• Klik op een mappictogram of -naam en Dolphin zal deze map openen en de inhoud ervan in het venster tonen.

• Klik op een bestandsnaam of -pictogram en Dolphin zal op basis van het type bestand de nodige acties ondernemen. Meestal betekent dit een HTML-pagina, tekstbestand, afbeeldingen of LibreOffice bestanden openen.

  Dolphin bepaalt het bestandstype door de bestandsinhoud te onderzoeken. Indien dit faalt, probeert Dolphin het type te achterhalen door de bestandsextensie te vergelijken met een lijst van gekende typen.

Snelmenu's

Klikken met de rechtermuisknop op bijna om het even welk onderdeel van het Dolphin venster zal het overeenkomstig snelmenu (contextmenu) tonen.

• Op de Titelbalk
  Rechts klikken op een vrij gedeelte van de Titelbalk toont het Venster menu, waarmee je de positie van het Dolphin venster kunt controleren, evenals het venstergedrag voor alle KDE-vensters kunt instellen.

• Op de Werkbalk
  Rechts klikken op de werkbalk toont het Werkbalkmenu. Je kunt dit gebruiken om de werkbalk te positioneren in het venster. Gebruik het Werkbalkmenu ook om de Pictogramgrootte en de Tekstpositie (pictogrammen, tekst of beiden) van de knoppen van de werkbalk aan te passen.

• Op de Locatiebalk
  Rechts klikken op Locatiebalk om de Bewerken of Navigeer mode te gebruiken. In de Bewerken mode krijg je naast Kopiëren en Plakken nog andere mogelijkheden zoals de Wissen opdracht.

• Binnen een (deel)venster
  Rechts klikken op een vrij deel van een (deel)venster toont een menu met Plakken, Aan locaties toevoegen en Eigenschappen, evenals het Nieuwe aanmaken.

• Op een bestand of map
  Dit is het belangrijkste snelmenu. Rechts klikken op de naam of het pictogram van een bestand of map, selecteert niet alleen het object maar toont eveneens een menu waarmee je het object kan Knippen, Kopiëren, Plakken, Hernoemen, Naar prullenbak verplaatsen en Eigenschappen. Het Openen met een zelf te kiezen programma.

Opdrachten

1. Start Dolphin zodat de inhoud van de Persoonlijke map getoond wordt.

   1. Hoeveel menuopties heeft het snelmenu van de Titelbalk?

   2. Met welke sneltoets open je het menu Ga naar?

   3. Wat staat in de hulpballon die verschijnt bij de knop op de werkbalk?

   4. Plaats de Locatiebalk in de Bewerken mode.

   5. Wis de inhoud van het tekstvak van de Locatiebalk.

   6. Typ in het tekstvak van de Locatiebalk /home, druk Return.

   7. Bekijk de inhoud in het venster. Welke map(pen) zie je?

   8. Open het menu Ga naar en klik op de opdracht Startpagina.

   9. Van welke map zie je nu de inhoud in het venster?

   10. Splits het hoofdvenster van Dolphin in twee verticale deelvensters.

   11. Welk deelvenster van Dolphin is actief?

   12. Sluit het linkerdeelvenster.

   13. In welke mode staat de Locatiebalk?

   14. Ontgrendel de werkbalkposities.

   15. Sleep de werkbalk buiten het venster zodat het los van het venster komt.

   16. Welke knop(pen) op de werkbalk is(zijn) ingeschakeld?

   17. Verberg de werkbalk.

   18. Plaats de werkbalk terug horizontaal en bovenaan het venster.

   19. Vergrendel de werkbalkposities.

2. Raadpleeg het menu Beeld om te bepalen welke sneltoetsen de volgende panelen gebruiken:

   1. Plaatsen:

   2. Informatie:

   3. Mappen:

   4. Terminal:

   5. Filter:

   6. Verberg het paneel Plaatsen (is hetzelfde als de eerste knop van de Locatiebalk in Navigeren mode).

   7. Activeer het paneel Informatie.

   8. Activeer het paneel Terminal om te leren hoe opdrachten werken.

   9. Aangezien we pas later in de cursus kennis maken met opdrachten verberg je het paneel Terminal.

   10. Verberg alle panelen en zorg dat je het paneel Plaatsen terug kunt gebruiken (standaardsituatie).

3. Raadpleeg de Wat is dit? informatie om de volgende problemen op te lossen:

   1. Hoeveel woorden bevat de Wat is dit? informatie van de opdracht Menubalk tonen in het menu Instellingen?

   2. Gebruik het in het menu Instellingen de opdracht Sneltoetsen instellen....

   3. Waarnaar kun je zoeken met het tekstvak Zoeken?

   4. Waarvan ziet u een lijst?

   5. Sluit het dialoogvenster Sneltoetsen instellen met de knop Annuleren.

4. Vergroot de pictogrammen in het Dolphin-venster met een opdracht in het menu Beeld.

   1. Met welke sneltoets kun je dit ook?

   2. Gebruik deze sneltoets, worden de pictogrammen nog groter?

   3. Verklein de pictogrammen in het Dolphin-venster terug naar de oorspronkelijke grootte.

5. Zorg ervoor dat je de inhoud van de Persoonlijke map (Startpagina) ziet.

   1. Open de map Documenten/.

   2. Hoeveel map(pen) staan er in deze map?

   3. Open de map Bestandsbeheer/.

   4. Welk bestandstype herkent Dolphin in de volgende bestanden:

      Naam	Type
      gpl-3.0.txt
      patent.html
      Informatie
      kdm.log

6. Open het bestand gpl-3.0.txt.

   1. Waarvan is gpl de afkorting?

   2. Sluit het programma KWrite.

7. Open het bestand patent.html.

   1. Welk programma gebruikt Dolphin om patent.html te openen?

   2. Sluit het programma waarmee patent.html geopend werd.

8. Open het bestand patent.html met Firefox. Om het bestand met Firefox te openen moet je het snelmenu gebruiken en de opdracht Openen met > Firefox gebruiken.

   1. Waarvan is EOB de afkorting?

   2. Sluit het programma Firefox.

9. Open het bestand Informatie met het programma KWrite.

   1. In welke kleur staat de tekst “De informatie is niet ...”?

   2. Sluit het programma KWrite.

10. Bepaal met behulp van het snelmenu van de Werkbalk welke afmetingen de standaard pictogrammen hebben (in pixels)? ..................... x ........................ of in één woord:

11. Selecteer in de Bewerken mode de inhoud van het tekstvak Locatie.

    1. Activeer het snelmenu ervan en kopieer de inhoud.

    2. Start met een sneltoets het programma Commando uitvoeren.

    3. Activeer het snelmenu van het tekstvak en plak (let daarbij op het onderste deelvenster).

    4. Klik op het pictogram van Dolphin om Dolphin nogmaals op te starten.

    5. Sluit het pas verschenen Dolphin-venster.

12. Open het snelmenu van het Dolphin-venster.

    1. Bij welke opdracht staat een rode streep in het pictogram?

    2. Voer deze opdracht uit.

    3. Waar verschijnt de extra locatie?

    4. Verwijder de pas verschijnen locatie via het snelmenu ervan.

13. Open de map /home/sntcursist/Documenten/Bestandsbeheer/patent_bestanden/.

    1. Welke converteer acties bestaan er voor het bestand addenda.png?

14. Sluit Dolphin.