Tips en Trucs 2012

Virtuele Webserver voor het onderwijs (SNT)

Bedieningspaneel:

Webmail phpMyAdmin Drupal WordPress Elgg StatusNet CumulusClips OwnCloud
Piwigo voor Installeren Problemen melden Webserver afsluiten

Na de zomervakantie, start in september het nieuwe schooljaar. De cursus Webdesign krijgt dan een volledig up to date virtuele webserver. Of dit een geschenk is moet nog blijken, want hoewel de hier beschreven webserver bij mij thuis werkt, kunnen er in klas een paar bugs tevoorschijn komen. Door de toegevoegde Sociale Netwerk onderdelen zijn de mogelijkheden enorm toegenomen. De Sociale Netwerk onderdelen zijn nog in een beta stadium, m.a.w. ze werken, maar werden nog niet ten gronde getest. Indien je bij het gebruik van deze Sociale Netwerk onderdelen of andere onderdelen bugs ontdekt, geef me dan via de reacties onderaan deze pagina een seintje of nog beter stuur met de knop Problemen melden op de webpagina van de webserver een bugrapport. De hier beschreven webserver wordt dus vanaf september in verschillende klaslokalen en bij de cursisten thuis (om te oefenen) grondig op verschillende systemen getest. Eventuele aanpassingen zullen op deze pagina gepubliceerd worden (hou dus de datum rechtsbovenaan in de gaten).

Nieuw in deze versie

Licentie en gebruiksvoorwaarden

De Stedelijke Nijverheids- en Taalleergangen Brugge (hierna ook "SNT" genoemd) geeft u als gebruiker voor de door ons ontwikkelde software het recht deze software op meerdere computers te gebruiken. Bovenstaande licentieregeling geldt uiteraard niet voor alle overige software zoals de GPL-software. Voor de licentievoorwaarden van de software van derden verwijzen wij naar de desbetreffende softwarefabrikanten. Dit pakket bevat een verzameling van verschillende programma's. Vele daarvan kunnen alleen onder specifieke omstandigheden worden gebruikt. Wij waarschuwen uitdrukkelijk tegen het gebruik van de programma's zonder grondige kennis van hun eigenschappen. De SNT geeft geen enkele garantie betreffende het correct functioneren in willekeurig wat voor omgeving en aanvaardt ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade ontstaan door het uitvallen van computers, gegevensverlies, beschadigingen of andere oorzaken, noch voor een uit een schadegeval voortvloeiende verdere schade van wat voor aard dan ook. Het gebruik van de programma's gebeurt dus uitsluitend op eigen risico. Copyright van de programma's berust bij de auteurs. Alle overige programma's: copyright (c) 2013 Stedelijke Nijverheids- en Taalleergangen, Arsenaalstraat 4, 8000 Brugge (België). Alle rechten voorbehouden.
Deze webserver gebruikt openSUSE 12.3 en VMware Player.

Juni 2013, Dany Pinoy voor SNT Brugge.

Algemene kenmerken

Beveiliging
Deze webserver heeft als doel om in een klasomgeving gebruikt te worden als oefenserver. De beveiliging van deze webserver is ontoereikend om op het internet gebruikt te worden.
Wachtwoorden
Alle gebruikte wachtwoorden zijn identiek, nml.: snt+4567 (zie Beveiliging hierboven).
Standaard gebruikers
De webserver kan 30 gebruikers gelijktijdig bedienen. De namen van de gebruikers beginnen steeds met pc gevolgd door een tweecijferig nummer. Enkele voorbeelden: de eerste gebruiker heeft als naam pc01, de tiende gebruiker pc10, enz.
Ideaal voor scholen
Door de eenvoudige installatie en automatische configuratie kan iedereen die een programma kan opstarten deze distributie installeren. De geïnstalleerde servers werken onafhankelijk van het besturingssysteem en kunnen dus zowel in een netwerk (op school) of op een standalone computer (thuis bij de leerkracht) hun diensten aanbieden. De servers maken geen gebruik van besturingssysteem afhankelijke functies zoals het register of gebruikers. Alle instellingen worden opgeslagen in bestanden op de harde schijf. Deze methode zorgt ervoor dat na het verwijderen van de webserver van de computer er geen sporen achterblijven op de harde schijf of in het besturingssysteem. Het verwijderen van de webserver en het vervolgens opnieuw installeren zorgt er dus voor dat de servers (waarbij de eventueel gemaakte oefeningen verdwijnen) met een schone lei kunnen beginnen. Ideaal voor schoolse omgevingen.

De webserver op de computer installeren

De webserver kun je installeren op zowel Linux, Windows als Mac OS X. Het Zip-archief met het Webserver pakket kun je hier downloaden (na het klikken op deze koppeling wordt het Webserver pakket klaargezet, en dit kan wat tijd in beslag nemen, wees dus geduldig). Het Zip-archief bevat drie bestanden (Webserver.mf, Webserver.ovf en Webserver-disk1.vmdk van ca. 700 MB). Voor je het Webserver pakket kunt gebruiken, moet je het gedownloade Zip-archief uitpakken (kan wat tijd in beslag nemen).

VMware Player en de webserver in Windows installeren

De virtuele webserver heeft naast het Webserver pakket het programma VMware Player nodig. De versies voor Linux en Windows kun je hier gratis downloaden en gebruiken. Linux gebruikers kunnen de website linux.pindanet.be raadplegen om de VMware Player te installeren.

Installeer de VMware Player door het installatieprogramma te starten. De dialoogvensters van het installatieprogramma kun je allemaal bevestigen met de standaard voorgestelde instellingen.

Na de installatie, start je de applicatie VMware Player. Accepteer de Licentie overeenkomst. Indien je een dialoogvenster krijgt met een Software Update naar VMware Workstation, klik je op de knop Skip this version (VMware Workstation is de betalende versie met extra mogelijkheden). Klik op de koppeling Open a Virtual Machine. Selecteer het uitgepakte Webserver OVF-bestand en klik op de knop Openen. Bevestig het importeren door op de knop Import te klikken.

Het importeren van dit bestand kan naargelang de snelheid van uw computer veel tijd in beslag nemen.

De drie uitgepakte bestanden en het Zip-archief heb je na het importeren in de VMware Player in principe niet meer nodig.

VirtualBox en de webserver in Windows installeren

De virtuele webserver heeft naast het Webserver pakket het programma VirtualBox nodig. De versies voor Linux, Mac OS X en Windows kun je hier gratis downloaden en gebruiken.

Installeer VirtualBox door het installatieprogramma te starten. De dialoogvensters van het installatieprogramma kun je allemaal bevestigen met de standaard voorgestelde instellingen (ook de Windows-beveiligings waarschuwingen i.v.m. door Oracle Corporation ondertekende stuurprogramma's).

Na de installatie, start je de applicatie VirtualBox. Voer in het menu Bestand de opdracht Appliance importeren ... uit. Klik op de knop Open Appliance.... Selecteer het uitgepakte Webserver OVF-bestand en klik op de knop Openen. Bevestig het importeren door op de knop Volgende te klikken. Klik op de knop Importeren.

Het importeren van dit bestand kan naargelang de snelheid van uw computer veel tijd in beslag nemen.

De drie uitgepakte bestanden en het Zip-archief heb je na het importeren in VirtualBox in principe niet meer nodig.

De webserver van de computer verwijderen

De webserver en VMware Player verwijderen

Start de VMware Player. Klik in het linker deelvenster met de rechtermuisknop op Webserver en voer de opdracht Delete VM from Disk uit. Daar deze bewerking definitief is, vraagt VMware Player een bevestiging (op de knop Yes klikken).

Na het verwijderen van de webserver van de computer blijft het programma VMware Player op de computer staan. Dit programma kun je in het Configuratiescherm met de opdracht Een Programma verwijderen verwijderen.

De webserver en VirtualBox verwijderen

Start VirtualBox. Klik in het linker deelvenster met de rechtermuisknop op vm en voer de opdracht Verwijderen uit. Klik op de knop Verwijder alle bestanden.

Na het verwijderen van de webserver van de computer blijft het programma Oracle VM VirtualBox op de computer staan. Dit programma kun je in het Configuratiescherm via de opdracht Een Programma verwijderen verwijderen.

De webserver starten

De webserver starten met VMware Player

Start de VMware Player. Selecteer in het linker deelvenster de virtuele Webserver. Klik in het linker deelvenster op de knop Play virtual machine. Bij elke start verschijnt het venster Software Updates waarmee je de VMware Tools for Linux kunt downloaden. Deze software heb je voor de webserver niet nodig en mag je negeren door op de knop Remind Me Later te klikken. Indien er verwisselbare apparaten op uw computer aangesloten zijn, verschijnt het dialoogvenster Removable Devices. Ook deze verwisselbare apparaten worden door de webserver niet gebruikt. Om dit dialoogvenster bij de volgende start van de webserver niet meer te krijgen, plaats je een vinkje bij de optie Do not show this hint again en klik je op de knop OK. Na het starten verschijnt een venster zoals in de afbeelding hieronder. Let daarbij op de regel Voor meer informatie surf je naar http:// gevolgd door het IP adres van de webserver. Dit venster mag je minimaliseren, de webserver blijft werken in geminimaliseerde weergave. Mocht je toevallig op het zwarte vlak geklikt hebben, werkt het toetsenbord en de muis enkel nog in de virtuele webserver. Om de muis en het toetsenbord terug in Windows te kunnen gebruiken, druk je de toetscombinatie Ctrl+Alt.

De webserver starten met VirtualBox

Start VirtualBox. Selecteer in het linker deelvenster de virtuele Webserver vm. Klik in de werkbalk op de knop Start. Bij elke start verschijnt het venster Informatie waarin VirtualBox de muis en het toetsenbord opeist. Je kunt de muis en het toetsenbord na het starten van de virtuele webserver terug in Windows gebruiken na het drukken op de rechter Control toets. Bevestig het informatievenster door op de knop OK te klikken. Een tweede Informatie venster meld dat de virtuele computer de muis en het toetsenbord pas na een klik in het venster van de virtuele webserver zal overnemen. Bevestig het informatievenster door op de knop OK te klikken. Om deze dialoogvensters bij de volgende start van de webserver niet meer te krijgen, plaats je een vinkje bij de optie Geef deze boodschap niet opnieuw en klik je op de knop OK. Na het starten verschijnt een venster gelijkend op de afbeelding hierboven. Let daarbij op de regel Voor meer informatie surf je naar http:// gevolgd door het IP adres van de webserver. Dit venster mag je minimaliseren, de webserver blijft werken in geminimaliseerde weergave.

De webserver afsluiten

Om de webserver af te sluiten, klik je bovenaan op deze webpagina in het Bedieningspaneel op de knop Webserver afsluiten. Daarna wacht je tot de virtuele computer afgesloten wordt en het venster zich automatisch sluit, bij VirtualBox moet je het hoofdvenster daarna nog afsluiten.

Je kan de Webserver ook afsluiten door op het zwarte scherm van de virtuele computer te klikken. Daarna typ je de login root gevolgd door Enter in. Als wachtwoord gebruik je snt+4567 gevolgd door Enter (bij het typen van het wachtwoord zie je niets verschijnen, zelfs geen bolletjes, je moet het wachtwoord dus blind typen). Typ daarna de opdracht shutdown -h now gevolgd door Enter.

Opgelet: Sluit de Webserver niet af via de sluitknop in de titelbalk van het VMware of VirtualBox venster. Daardoor wordt de Webserver niet afgesloten, maar gaat deze in een slaaptoestand. Bij de volgende start van de Webserver ontwaakt de Webserver terug uit zijn slaaptoestand. Een uit zijn slaap ontwakende computer krijgt geen nieuw IP-adres en zal dus niet correct werken (bereikbaar zijn). Daarvoor sluit je de ontwaakte virtuele computer correct af (tweede methode) en herstart je de Webserver.

De FTP server

De FTP server kun je gebruiken om bestanden te publiceren. De FTP server heeft standaard 30 gebruikers (van pc01 tot en met pc30) die enkel toegang krijgen via het wachtwoord snt+4567 (hetzelfde wachtwoord voor alle gebruikers, eenvoudig voor de les). Elke gebruiker heeft in de gedeelde map htdocs zijn eigen map (zie Bestandsbeheer). De FTP server is bereikbaar via ftp://IPadres of in Dreamweaver via het dialoogvenster Site-instelling (zie afbeelding). Let op het vinkje bij Passieve FTP gebruiken (standaard in Dreamweaver CS6).

De FTP server start automatisch bij het opstarten van de webserver.

De Mailserver

De mailserver bestaat uit een SMTP Server (om mails te verzenden) en een IMAP Server (om mails te verzamelen en ter beschikking van een mail-client te stellen, dus om mails te ontvangen). De mailserver kent standaard 30 gebruikers (van pc01@webserver.snt tot en met pc30@webserver.snt). Al deze gebruikers hebben hetzelfde wachtwoord (namelijk: snt+4567). De mailserver start automatisch op bij het opstarten van de webserver. Elke gebruiker heeft in de gedeelde map htdocs zijn eigen map met daarin de map Mail met daarin de ontvangen, verstuurde en verwijderde mails (zie Bestandsbeheer). De map Mail wordt automatisch aangemaakt bij het eerste gebruik van de mailserver (verzenden of ontvangen van de eerste mail). Deze map wordt beheerd door de mailserver en kan dus niet door een FTP gebruiker verwijderd worden (kan dus ook niet verwijderd worden vanuit het publiceren venster van Dreamweaver).

Webmail

Om tijdens de lessen webdesign op een eenvoudige manier de resultaten van een verzonden formulier te controleren, kun je de mailboxen ook raadplegen door te surfen naar de submap webmail (vb: http://IPadres/webmail.
Vul de volgende zaken in:
Gebruikersnaam: pc01 (welke mailbox wil je raadplegen)
Wachtwoord: snt+4567
En klik op de knop Inloggen om mails te lezen.

Formulieren verwerken

Als cgi-script om formulieren te verwerken werd gekozen voor het script FormMail 8.36 van Tectite.com.
Er kunnen enkel mails gestuurd worden naar mailadressen die eindigen op @webserver.snt (zoals pc01@webserver.snt).

Het formulier moet bij het verzenden het script /cgi-bin/formmail.php oproepen (Actie) en gebruikt de POST methode. Het script om het formulier om te zetten naar een e-mail werkt enkel indien het formulier op de webserver staat. M.a.w. publiceer het formulier op de webserver alvorens het te testen.

De volgende velden (al dan niet verborgen) zijn noodzakelijk om het ingevulde formulier naar een @webserver.snt postbus te sturen:

Het volgende veld is optioneel voor het script, maar is in de praktijk wel nuttig:

De volgende velden zijn optioneel:

Voor een volledige handleiding bezoek je de site van FormMail.

Voorbeeld formulier
Verplichte velden Vul hier een waarde in Verplichte velden Vul hier een waarde in
recipients email
realname subject
Niet verplichte velden Vul hier een waarde in Niet verplichte velden Vul hier een waarde in
cc bcc
good_url bad_url
Onderstaande veld heeft geen invloed op de werking van FormMail
Vrij bericht

(dit formulier werkt alleen als het op de virtuele webserver staat)

MySQL Databaseserver

Elke gebruiker (pc01 tot en met pc30 gebruiken als wachtwoord snt+4567) heeft zijn eigen database (database01 tot en met database30). De gebruikers kunnen hun eigen database naar believen manipuleren. De root gebruiker (wachtwoord snt+4567) kan alle databases manipuleren en beheren. De eenvoudigste manier om de databases te beheren is via phpMyAdmin, bereikbaar via de webinterface http://IPadres/phpMyAdmin.

De webserver beheren

Bestandsbeheer
De bestanden op de webserver kun je beheren via een CIFS verbinding. M.a.w. een Gedeelde map op de webserver. Deze kun je bereiken door in de adresbalk van de bestandsbeheerder \\IPadres te typen, waarbij je IPadres vervangt door het IP adres van de webserver. De CIFS verbinding gebruikt geen wachtwoord en heeft alle rechten (wees dus voorzichtig).
Systeembeheer
Het systeem van de webserver is bereikbaar via een SSH verbinding of rechtstreeks via het venster van de VMware Player.

Problemen oplossen

Toegang tot particuliere netwerken is uitgeschakeld voor deze site in Internet Explorer 10 (Windows 8)
Klik op de knop Toegang inschakelen, de website wordt dan toegevoegd aan de te vertrouwen sites.
Pagina wordt niet weergegeven in Internet Explorer
Dit is te wijten aan de Beveiligde modus van Internet Explorer. Klik dubbel op de tekst Beveiligde modus in de statusbalk onderaan het browservenster. Schakel het vinkje bij Beveiligde modus inschakelen uit en terug in (of omgekeerd). Bevestig het dialoogvenster met de knop OK. Druk op de toets F5 om de pagina te vernieuwen.
Geen verbinding met webserver
Dit is meestal te wijten aan het gebruik van een proxy-server. Zorg in de instellingen van de gebruikte browser dat er voor het IP adres van de webserver geen proxy gebruikt wordt.
Geen IP adres gekregen
De webserver krijgt een IP adres van een DHCP server. Thuis is dat meestal uw router (apparaat tussen de computer en het internet).
Daarvoor moet je een werkende virtuele netwerkkaart hebben. De werking van de virtuele netwerkkaart kan gestoord worden door de aanwezigheid van andere virtuele netwerkkaarten. Bijvoorbeeld van VirtualBox. Deze virtuele netwerkkaarten blijven zelf na het verwijderen van VirtualBox actief. M.a.w. verwijder aanwezige virtuele netwerkverbindingen manueel.
Geen FTP verbinding
De FTP server van deze webserver gebruikt veilige Passieve FTP verbindingen. In Dreamweaver moet je dus de optie Passieve FTP gebruiken aanvinken.

Beschrijving van hoe deze webserver tot stand kwam

Virtuele VMware computer

Bij het aanmaken van de virtuele computer let je op de volgende zaken: Na het aanmaken van de virtuele computer, pas je de virtuele hardware als volgt aan (Edit virtual machine settings): De instellingen op het tabblad Options pas je als volgt aan:

Om de virtuele computer op andere systemen nieuwe netwerkverbindingen te laten aanmaken (meerdere virtuele webservers op één netwerk zijn daardoor mogelijk), moet bij de eerste start de virtuele computer als gekopieerd beschouwd worden. Sluit daarvoor de VMware Player af. Dit kun je als standaard instellen door de regel
uuid.action = "create" toe te voegen aan het configuratiebestand vmware/Webserver/Webserver.vmx van de virtuele computer (bron: sanbarrow.com). Linux opdracht: echo "uuid.action = \"create\"" >> vmware/Webserver/Webserver.vmx

Aanpassen van de VMware BIOS (optioneel, zit niet in de standaard webserver)

Bij de eerste start van de virtuele computer klik je op het zwarte scherm van de virtuele computer om het toetsenbord en de muis aan de virtuele computer over te dragen. Daarna druk je bij het verschijnen van het VMware logo op de Esc toets om het opstartmenu te activeren. In het opstartmenu van de virtuele computer selecteer je met de pijl toetsen <Enter Setup>. Druk Return om de bios van de virtuele computer aan te passen. Bij de Keyboard Features kun je de NumLock optie met de spatiebalk instellen op On. Dit zorgt ervoor dat bij het opstarten van de virtuele computer de numerieke cijfertoetsen geactiveerd worden. Druk F10 om de instelling op te slaan en openSUSE 12.3 te installeren.

Installatie openSUSE 12.3

Installatie en configuratie van de webserver

Nu we geen installatiemedia meer nodig hebben, pas je de virtuele hardware van de virtuele computer via Edit virtual machine settings in de VMware Player als volgt aan: Het besturingssysteem op de virtuele computer updaten De webserver kan geïnstalleerd worden door rechtstreeks in het VMware Player venster te werken of via een SSH verbinding.

De virtuele webserver converteren naar een ova pakket (Open Virtualization Format)

In de map ~/vmware/Webserver staan de bestanden die samen de virtuele webserver vormen. Om deze virtuele computer naar een ovf pakket om te zetten, gebruik je de volgende opdracht om de VMware virtuele webserver in de map ~/vmware/Webserver om te zetten naar een ovf pakket:

ovftool vmware/Webserver/Webserver.vmx Webserver.ovf

Bij de aanmaak van een ovf pakket (drie bestanden) wordt standaard gebruik gemaakt van compressie, zo wordt de virtuele webserver met een omvang van 1,8 GB omgezet naar een ovf pakket met een grootte van 700 MB.